Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 108

Tài Mệnh Tương Đố

“Video 55“

Nàng Kiều bị bọn tay sai trong phủ quan thượng thư bộ lại, dưới sự điều khiển của Hoạn bà và Hoạn Thư. Bọn ưng khuyển muốn lập công với chủ đã dùng thuyền lớn vượt biển từ Tích Giang đến thẳng Lâm Truy, nửa đêm đặc công đột kích bắt trói Thúy Kiều đánh thuốc mê và đưa về thẳng phủ quan lại bộ. khi đó quan lớn còn bận rộn việc triều đình không hề biết chuyện này đánh ghen này của đám đàn bà trong nhà. Nơi đây Kiều phải một phen mưa gió tan tành như cụ Nguyễn Du mô tả:

 “Hoa trôi nước chảy đã yên

 Biết đâu địa ngục là miền trần gian”

 Rồi bị bắt làm thị tì, sau đó Kiều mới được chuyển về làm con hầu ở nhà Hoạn Thư. Việc hành hạ thể xác của Kiều chỉ dừng đến đấy, chứ không đến mức tàn nhẫn mất hết nhân tính. Thực ra, đó cũng chỉ là chuyện giận cá chém thớt, chứ Hoạn Thư muốn bắt về trị tội chính là cái kẻ “thăm ván bán thuyền” Thúc Sinh mới phải lẽ.

“Đánh cho bõ tháng ngày căm hận

Ra đòn thù táng tận lương tâm

Làm cho nhục nhã âm thầm

Thân hình tiều tụy tím thâm mặt mày

Bắt theo lũ thanh y phục dịch

Tóc rối bù phiên tịch thị tì

Xác xơ xấu xí da chì

Đọa đầy tận kiếp chim di lạc loài“

Nhưng may thay Kiều lại được một người đàn bà làm quản gia trong phủ Hoạn bà, rất hiểu chuyện biết lý lẽ phải quấy mà bí mật bênh vực giúp đỡ Kiều, căn dặn tỷ mỉ cách né tránh tai vạ như tình phiếu mẫu.

“Có một mụ trong ngoài thân thiết

Làm quản gia thấy nết mà thương

Biết nhiều uẩn khúc bất thường

Thuốc thang chạy chữa tạo đường cứu sinh

Dạy con chịu cực hình như vậy

Sức mảnh mai giữ lấy thân mình

Quan âm bồ tát hiển linh

Tiễu trừ nghiệp chướng oan tình kín bưng

Phòng tai vách mạch rừng ám toán

Sẽ có ngày đại nạn giải vây

Xem ra tinh tướng còn dầy

Một mai thỏa cánh tung bay dưới trời

Người phúc hậu nói lời thành thực

Đức hiếu sinh bênh vực lương tri

Động viên an ủi Kiều nhi

Rán lên mà sống thầm thì bên tai

Thấy người cũ dù ai chi đó

Đừng có nhìn giả bộ không quen

Đàn bà vốn sẵn máu ghen

Nổi cơn thịnh nộ nghèo hèn thảm thê

Tránh sấm sét nhiêu khê ập xuống

Giáng lên đầu hai ống chân mềm

Trong ngoài khoảnh cách cho êm

Sài lang thú dữ không thêm hận thù

Nơi địa ngục âm u ngạ quỷ

Cõi trần gian khắc tủy ghi xương

Dập vùi hoa liễu tang thương

Hồng nhan bạc mệnh thê lương thế này

Con phải cố đắng cay nhẫn nhục

Chí hùng tâm khắc phục thương đau

Nhân từ hiếu hạnh trước sau

Vượt qua giông tố nát nhàu cỏ cây

Tháng ngày dài đoạ đầy sẽ bớt

Cũng đừng liều hoa rớt ngọc tan

Đành rằng túc trái tiền oan

Mây trôi bèo dạt khóc than làm gì?“

Tài Mệnh Tương Đố

“Video 56“

Vào một ngày đẹp trời Hoạn Thư đi xe ngựa từ Vô Tích về Tích Giang thăm mẹ đẻ và hai kẻ tình địch đã gặp nhau. Nhưng Thúy Kiều vẫn chưa biết chuyện gì, cớ sao người ta bắt cóc mình tới đây? Hoạn bà cho Thúy Kiều đi theo về luôn để làm nô tỳ hầu hạ tiểu thư. Theo tôi Thúy Kiều được làm nô tỳ cho Hoạn tiểu thư là còn sống khá hơn với nghề làm kỹ nữ ở bên mụ Tú bà. Nhưng tại đây nàng không hề có nỗi khổ về vật chất. Kiều được ăn no mặc đẹp hàng ngày chỉ chăm chút cho nhan sắc tiểu thư thôi, nhưng sự đời đâu đơn giản vậy? Nàng phải chịu những nỗi khổ về tinh thần khi Thúc Sinh lù lù xuất hiện.

“Phận may rủi qua thì nương náu

Hoạn tiểu thư lần lữa bấy lâu

Đẹp trời biệt phủ qua cầu

Mẹ con trò chuyện dãi dầu huyết tương

Tình mẫu tử yêu thương thắm thiết

Giữa sảnh đường tình tiết lân la

Phu nhân mới gọi nàng ra

Cho về bên ấy gương ngà lầu trang

Kiều vâng lệnh sửa sang khăn gói

Theo a hoàn xởi lởi thướt tha

Biết đâu ngạ quỷ ác ma

Thiên đường địa ngục bày ra rõ liền

Phận con ở nhãn tiền trước mắt

Sớm khuya hầu khăn mặt trâm cài

Giữ gìn khép nép đơn sai

Đẹp lòng vừa ý một hai lạy bà“

Hoạn Thư muốn điều tra thân thế lai lịch tài hoa học vấn của nàng Kiều là ai mà làm cho chồng mình phải say mê như điếu đổ. Cuối cùng Hoạn Thư đã hiểu ra cảnh ngộ mà trong lòng thầm thương hại, ái ngại cho Kiều. Nhưng chuyện chung chồng thì Hoạn Thư không chấp nhận vì chính Thúc Sinh đã lừa dối nàng. Hoạn Thư muốn cho Thúc Sinh một bài học nhớ đời mà nàng đành phải sử dụng Kiều  như một con bài, một công cụ hữu hiệu. Kiều phải có mặt tại nhà nàng với danh phận là một con ở để nàng sai vặt. Khi nghe Kiều gảy đàn và kể lể tâm tình, chính Hoạn Thư cũng rơi lệ sa châu. Điều đó chứng tỏ Hoạn Thư là một người tử tế chứ không độc ác tàn nhẫn. Hoạn bà sai gia nhân đánh Kiều một trận về tội lăng loàn mất nết, đã ở lầu xanh rồi còn tằng tịu dan díu ong bướm trăng gió với chồng người ta. Cụ thể là con gái bà, sau đó bà cũng chẳng thèm quan tâm đến chuyện Kiều với con rể mà theo bà là quân mèo mả gà đồng. Có lễ Kiều cũng không dám oán trách Hoạn bà. Nên về sau nương nhờ Từ Hải, mục đền ơn trả oán Kiều cũng biết điều nhận ra lý lẽ mà không cho lính bắt Hoạn bà đến để trị tội.

“Đêm thanh vắng trong nhà êm ả

Mới hỏi về cò lả gió trăng

Đàn xưa tơ trúc tuyết hằng

Thử chơi vài khúc thung thăng giải sầu

Kiều vâng dạ dốc bầu tâm sự

Khóc phận mình tứ xứ vong thân

Nỉ non gió Sở mây Tần

Giáng thăng vần vũ xa gần não nhân

Tiểu thư cũng bần thần ngơ ngẩn

Say lòng người thơ thẩn hồn mây

Tay ngà trau chuốt so dây

Khinh tài trọng nghĩa ngất ngây bướm đào

Thiên bạc mệnh nghẹn ngào giọt lệ

Nước bèo trôi kể lể nguồn cơn

Đa tình bể ái cô đơn

Trông về cố quốc héo hon tấc lòng

Tới Lâm Truy đèo bòng chút nghĩa

Rồi tan đi bạt vía kinh hồn

Vào ra quy lụy cúi luồn

Thân tàn ma dại biết chôn nẻo nào?

Tiểu thư cũng má đào rơm rớm

Mắt long lanh thấm đượm làn sương

Thấy tài dường ấy mà thương

Thị uy giảm bớt dễ thường mấy phân“

5.12.2019 Lu Hà