Lu Hà Và Đặng Trần Côn Chùm 1

Đoạn Trường Sầu Ly

cảm xúc thơ Đặng Trần Côn bài 1

Truyện xưa tôi kể bạn nghe

Nước non mờ mịt sơn khê bụi trần

Quần hồng nhiều nỗi gian truân

Trời cao thăm thẳm xoay vần thế nhân

Trường Thành chiêng trống giang san

Cam Tuyền sương khói muôn vàn nẻo mây

Chạnh lòng chinh phụ riêng tây

Thanh gươm vó ngựa rừng cây bóng chiều

Aó bào quan vũ phiêu diêu

Tiễn đưa phải buổi tiêu điều hoàng hôn

Bâng khuâng biên ải sầu tuôn

Bút nghiên xếp lại nén buồn chia ly

Vốn giòng hào kiệt nhung y

Côn quyền dư sức kinh kỳ sắc phong

Xuống thuyền lướt sóng xuôi dòng

Tung hoành vó ngựa thong dong núi rừng

Xa xăm dáng vẻ ngập ngừng

Dõi trông lòng thấy lưng chừng bóng trăng

Chí trai muôn dặm tuyết hằng

Thái sơn nhẹ tựa so bằng hồng mao

Dù cho nhuộm đỏ chiến bào

Xác còn da ngựa bọc vào sá chi

Lạc loài như cánh chim di

Quyết theo Giới Tử thành trì phá tan

Săn lùng hàng phục Lâu Lan

Phục Ba mưu tính lấn tràn Man Khê

Trước sau giữ trọn lời thề

Cờ bay phấp phới bốn bề quân reo

Hà Lương vực thẳm cheo leo

Tràng Dương sắc trắng hắt heo gió lùa

Thủy chung màu tím sim mua

Canh khuya thiếp lại thêu thùa khăn tay

Đoạn trường ly biệt đắng cay

Nỗi lòng thương nhớ bấy nay một mình

Vào ra tựa cửa ngắm hình

Ngọn đèn leo lắt rập rình bóng đêm

Sương rơi ngọn liễu êm đềm

Chàng đi thiếp lại bên thầm ngóng trăng

Trách chi Nguyệt Lão xích thằng

Cung đàn ai oán cát đằng gió mây

Bến Tiêu Dương, dưới hàng cây

Trông sang mà tủi canh chầy Hàm Dương

Chàng càng lưu luyến vấn vương

Bắc loa tay gọi cố hương thiếp chờ

Hai đầu nỗi nhớ bơ vơ

Cùng trông rồi lại đôi bờ cùng xa

Ngàn dâu xanh ngắt quan hà

Chập chùng dặm thẳm trăng ngà mờ soi

*Đoàn Thị Điểm dịch ra song thất lục bát

Nguyên tác: Chinh Phụ Ngâm

29.1.2019 Lu Hà

Đoạn Trường Sầu Ly

cảm xúc thơ Đặng Trần Côn bài 2

Xốn xang cá nước mặn mòi

Hậu phương tiền tuyến đầu ngòi cuối sông

Đêm nay trăng sáng mênh mông

Dừng cương tạm nghỉ cánh đồng cỏ tươi

Trong mơ lấy lại nụ cười

Chàng ôm yên ngựa tưởng người mình yêu

Hay vùng cát trắng hoang liêu

Ngủ trên tảng đá mọc nhiều rêu xanh

Chàng từ Hán xuống Bạch Thành

Vượt qua Thanh Hải tiến nhanh Mai Hồ

Hình khe thế núi nhấp nhô

Gần xa đồi trọc cây khô suối nguồn

Mạch tương rầu rĩ trào tuôn

Thương người áo giáp nỗi buồn làng quê

Gấm thêu phong tuyết dãi dề

Chinh phu nét vẽ sơn khê dặm trường

Xông pha trên những nẻo đường

Giao tranh Hãn Hải chiến trường Tiêu Quan

Sá chi xà hổ gian nan

Trán nhăn tư lự giang san vững bền

Như chàng giong ruổi mấy niên

Dạn dày chai sạm sang miền Giang Đông

Chí trai hồ hải tang bồng

Trông lên bóng nguyệt mây lồng cỏ cây

Nhạt nhòa chén rượu ngất ngây

Động phòng hoa trúc vui vầy đêm thu

Nghe hồn tử sĩ âm u

Nắm xương hài cốt mịt mù khói sương

Bữa no bữa đói thất thường

Tên rơi đầu ngựa giáo vương mặt thành

Sử xanh bia đá công danh

Truy phong hạng mã quyết giành quân uy

Thiếp bên cánh cửa tà huy

Chân mây chàng đứng biên thùy nhớ thương

Bao giờ trở lại cố hương

Vương tôn ngoảnh mặt nụ hường thoảng bay

Khách phong lưu, lại đắm say

Tơ duyên chắp nối đắng cay chuỗi ngày

Nhóm nhen ngọn lửa lắt lay

Ăn năn cách trở heo may gió lùa

Ngậm ngùi hoa tím sim mua

Oanh chưa bén liễu bốn mùa quạnh hiu

Hoàng hôn lá rụng buồn thiu

Quyên già giục giã ỉu xìu oanh ca…!

*Đoàn Thị Điểm dịch ra song thất lục bát

30.1.2019 Lu Hà

Đoạn Trường Sầu Ly

cảm xúc thơ Đặng Trần Côn bài 3

Xa xăm muôn dặm hải hà

Sớm trưa eo óc canh gà ngẩn ngơ

Mai đào ngơ ngác thẫn thờ

Tiết đông day dứt đôi bờ sông tương

Lũng Tây nham khóc vấn vương

Vin cành phong liễu nghẹn ngào nước mây

Lạnh lùng vơ vẩn hàng cây

Đứng bên cầu đá thơ ngây yếm đào

Heo may ngọn gió tiêu dao

Rêu xanh lau lách rì rào sóng dâng

Nhạn bay thong thả mấy tầng

Trời cao thăm thẳm bâng khuâng mây chiều

Ngại ngùng cám cảnh cô liêu

Thầm quâng đôi mắt tiêu điều ánh trăng

Bấy lâu thiếp vẫn đợi chàng

Ngày dài tháng tận phũ phàng tà dương

Buông rèm thao thức đêm trường

Mười lần thư hẹn chín thường đơn sai

Nhẫn từ mãi chẳng nguôi ngoai

Hoàng Hoa nương náu chặng dài phong ba

Lão ông chống gậy vào ra

Phất phơ mái tóc lão bà tuyết sương

Dầm dề ướt đẫm chiếu giường

Hài nhi bú mớm sữa đường cạn khô

Aó quần kim chỉ vải thô

Nuôi già dạy trẻ trì hồ đôi nơi

Mong con chóng lớn nên người

Lo toan quán xuyến trọn lời thủy chung

Xa xôi mưa gió bão bùng

Nhớ ngày xuất giá soi cùng tấm gương

Riêng tư sầu muộn hoài vương

Rừng sâu vực thẳm càng thương chàng nhiều

Nhẫn đeo tay ngọc mĩ miều

Thơm tho hoa bưởi yêu chiều thuở xưa

Tóc xanh mềm mại xinh chưa

Dập dìu oanh yến cho vừa lòng nhau

Vườn nhà hoa lá phai màu

Nghe hơi sương lạnh hàng cau ngỡ ngàng

Aó bông thiếp đã sẵn sàng

May nhanh cho kịp sức chàng dẻo dai

Thức khuya mới biết đêm dài

Nỗi lòng chinh phụ trần ai mấy người

Gieo tiền bói quẻ chơi vơi

Phòng the nương gối lệ rơi đôi hàng

Lưng eo thắt lại gọn gàng

Thẹn thùng xiêm áo mơ màng hồn mai

Lâng lâng búi tóc trâm cài

Phấn son phơn phớt hương lài thoảng bay

Bình minh le lói mới hay

Đĩa dầu hao cạn đắng cay bẽ bàng

Bao đêm thiếp vẫn đợi chàng

Aí ân trong mộng dở dang âm thầm

Trường ca ai oán thương tâm

Sinh ly tử biệt biển gầm sóng vang

Cung đàn văng vẳng hoài lang

Vầng trăng sẻ nửa thiếp chàng sầu ly

*Đoàn Thị Điểm dịch ra song thất lục bát

30.1.2019 Lu Hà

Đoạn Trường Sầu Ly

cảm xúc thơ Đặng Trần Côn bài 4

Khuê phòng vắng vẻ nhung y

Mồ hôi trai tráng kinh kỳ lại xa

Thiếp như giọt nước mưa sa

Giọt rơi song cửa giọt ra cánh đồng

Đỗ quyên sa sả gọi chồng

Ve sầu rền rĩ má hồng chiêm bao

Đàn gà giục giã lao xao

Bóng đèn lặng lẽ ứa trào mạch tương

Não nề tiếng quạ ăn sương

Bần thần ngồi dậy lò hương khói nhòa

Ngoài sân giun dế khóc hoa

Thương hồn hồ điệp tới tòa non Yên

Ngẩn ngơ đàn hạc sầu miên

Đường xa muôn dặm lạc miền giá băng

Ngàn sao vằng vặc cung hằng

Sâm thương đôi ngả thiếp chàng hoài vương

Chàng nơi quan ải biên cương

Màn trời chiếu đất cành sương ướt nhòe

Mưa rơi lã chã gốc hòe

Thiếp buồn rười rượi đỏ hoe mắt huyền

Mưa phùn gió thốc hàng hiên

Kim châm lạnh buốt đâm xuyên da ngà

Chuông chùa gióng giả ngân nga

Lòng càng thảm thiết sa bà trầm luân

Trải qua mấy độ trăng tuần

Thương hoa tiếc nguyệt tấm thân đãi đằng

Mấy mùa xuân muốn siêu thăng

Thiên đình đày đọa xích thằng dở dang

Trộm nghe rừng tía thênh thang

Non cao trùng điệp muộn màng thanh tân

Chần chừ năm tháng hành vân

Lòng chưa dứt bỏ ái ân thế trần

Hững hờ một giải mây tần

Nữ công biếng nhác ngại ngần thoi đưa

Vào ra thơ thẩn sớm trưa

Ven sông thổn thức say xưa sóng tình

Thuyền trăng một thuở đôi mình

Vắng chàng thoa phấn soi hình với ai

Gấm thêu hoa thẹn kim cài

Yến oanh ngần ngại nét ngài sầu mang

Tin chàng trấn thủ Giang Lăng

Khác chi Chức Nữ, Ngưu Lang đoạn trường

Cầu vồng ô thước thê lương

Sông Ngân sùi sụt tang thương sóng dồi

Chân chim rám nắng đồi mồi

Buồn càng chất chứa lấy nồi thổi cơm

Sầu vương ướt cả củi rơm

Giải khuây chén rượu bụi cườm mắt cay

Ôm đàn phím chẳng rời tay

Thương người khổ ải bấy nay xa nhà

Cuốc kêu muôn dặm quan hà

Đèo ngang khắc khoải gia gia não nùng

Bướm hoa sao nỡ lạnh lùng

Cành đào héo úa sượng sùng trúc mai

Võ vàng đòi đoạn khứ lai

Trống tiều thảng thốt đêm dài vắng teo

Sương rơi đầu ngõ hắt heo

Xót thương thiếu phụ xóm nghèo chờ mong

Đắng cay dằng dặc trốc mòng

Chinh phu xa lắc long đong chốn nào?

*Đoàn Thị Điểm dịch ra song thất lục bát

31.1.2019 Lu Hà

Đoạn Trường Sầu Ly

cảm xúc thơ Đặng Trần Côn bài 5

Có hay yếm thắm xuân đào

Năm canh trằn trọc nghẹn ngào cái thân

Hồn theo cánh hạc đằng vân

Đêm thường bay đến Giang Tân tìm người

Lối Dương Đài, thuở dong chơi

Rủ về Tương Phố nụ cười say xưa

Lên thuyền dìu dặt gió đưa

Lả lơi mấy chốc lưa thưa gió lùa

Giật mình lốc cốc mõ khua

Giấc mơ ngắn ngủi bóng câu dãi dề

Giận thân sao chẳng gần kề

Cầm tay chàng để tỉ tê chuyện trò

Việc nhà chồng chất ai lo

Gặp chàng bến Lũng con đò thành Quan

Sum vầy lại tiếc canh tàn

Nam kha đàn kiến muôn vàn vắng teo

Cành hòe hiu hắt trăng treo

Giọt sương thánh thót trong veo ngõ buồn

Lòng theo gió biển mưa nguồn

Người đâu chẳng thấy lệ tuôn đôi hàng

Bánh xe lăn lóc phũ phàng

Bến Nam trước mặt bẽ bàng ngàn xanh

Cỏ non mơn mởn cũng đành

Một đàn cò đậu mong manh liễu hờn

Xôn xao bướm trắng chập chờn

Vẳng nghe tiếng địch véo von trên lầu

Đường về nẻo Bắc thanh lâu

Phồn hoa phố thị công hầu thảnh thơi

Xa trông nghi ngút ngàn khơi

Mênh mông khói tỏa chơi vơi nỗi niềm

Cánh chim bạt gió nhiều thêm

Lạc loài kêu khóc quanh thềm mộ hoang

Thê lương đàn quạ khăn tang

Ngổn ngang gò đống khói nhang mịt mù

Côn trùng thảo mộc âm u

Dể giun tấu nhạc tiếng tù và xa

Lũng Tây nước cuốn bao la

Trên không nhạn lượn xế tà thuyền câu

Thiếp tôi ướt thấm mái đầu

Vi lô lau lách người đâu chẳng về

Chân mây thấp thoáng bốn bề

Ngược xuôi chen chúc sơn khê trập trùng

Hỏi thăm dè dặt ngại ngùng

Từ miền chinh chiến hãi hùng Ngọc Quan

Gậy kia rút đất khôn ngoan

Khăn giao cầu đảo nồng nàn thấy tiên

Vọng phu hóa đá cũng nên

Ôm con mà khóc thuyền quyên má hồng

Ngậm ngùi ngọn cỏ non bồng

Chàng còn tham phú tước phong công hầu

Tiền Đường sóng nát ngọc châu

Trách ai xa cách nhịp cầu tương giao

Hướng dương tình thiếp nôn nao

Cuốc kêu khắc khoải nghẹn nào mạch tương

Tỳ bà réo rắt thê lương

Ngựa hồ hí gió Vương Tường lệ rơi

Buồn trông cửa biển ngàn khơi

Cánh buồm thấp thoáng chơi vơi cuối trời

Sen tàn cúc rớm làn hơi

Thu sầu gió bấc lẻ loi kiếp người

Ngân Hà lấp ló sáng soi

Chuôi sao Bắc Đẩu thôi đòi hướng Đông

Ngả Đoài đồng ruộng mênh mông

Trăng vàng nuối tiếc dòng sông ân tình

Đèn khuya chiếc bóng in hình

Trên tường con hỏi là mình với ta

Đêm đêm cha lại về nhà

 Đĩa dầu hao cạn canh gà nỉ non

Sâm thương đôi ngả héo mòn

Mỉa mai chèo bẻo lon ton hót hoài

Nỗi lòng thiếp chẳng nguôi ngoai

Tùng quân giong ruổi mãi ngoài ải xa

*Đoàn Thị Điểm dịch ra song thất lục bát

1.2.2019 Lu Hà

Đoạn Trường Sầu Ly

cảm xúc thơ Đặng Trần Côn bài 6

Đường mây bao phủ quan hà

Rêu phong ẩm ướt quanh nhà quạnh hiu

Dấu giày thưa thớt buồn thiu

Nắng hanh mấy độ ỉu xìu tiết đông

Đàn gà ngơ ngác cỏ bồng

Phất phơ ngọn liễu chim hồng đi đâu?

Vườn thanh hoa bướm âu sầu

Phòng the trống vắng mưa ngâu não nùng

Sông Ngân một giải chập chùng

Nhịp cầu ô thước lạnh lùng bắc ngang

Bước sang chẳng thấy Ngưu Lang

Đau lòng Chức Nữ bẽ bàng tơ duyên

Xuân thu tủi hận thuyền quyên

Hồng nhan bạc mệnh triền miên tháng ngày

Thiệt thòi cam chịu xưa nay

Bồ hòn ngậm đắng nuốt cay một mình

Văn Quân say đắm ái tình

Cung đàn Tư Mã lung linh dáng hình

Phan An mặt ngọc minh tinh

E rằng tóc bạc chiến chinh điêu tàn

Phũ phàng đổi khác dung nhan

Quang âm lần lữa lệ chan mưa ngàn

Hoa niên nuối tiếc thời gian

Gái tơ ấm ức khóc than nạ giòng

Có chồng mà cũng như không

Nắng mưa dầu dãi má hồng tàn phai

Oán hờn trong cõi trần ai

Liễu bồ xơ xác ép nài chiều xuân

Mơ màng vẻ mặt thất thần

Chập chờn đom đóm tủi thân cô phòng

Đăng đồ khao khát thong dong

Chàng sao chẳng thấy nỗi lòng chim uyên

Thư cưu trống mái tơ duyên

Bạc đầu không nỡ hoàng tuyền chia phôi

Chẳng xem chim yến trên đồi

Thủy chung ân ái trọn đôi suốt đời

Đâu như Tô Phụ khinh người

Tô Tần thất thế hết thời quan giai

Đôi đầu cùng sánh sâu loài

Như chim chắp cánh mãi hoài cùng bay

Liễu sen cây cỏ đắm say

Đôi hoa cùng sánh đắng cay không rời

Thiếp xin thề nguyện suốt đời

Ngậm vành kết cỏ trọn lời sắt son

Tân toan dù có héo hon

Trăng kia có khuyết lại tròn một khi

Muốn rằng cẩm tự đề thi

Đậu Thao, Tô Huệ nhâm nhi chén vàng

Trời cao chẳng phụ thiếp chàng

Thanh mai trúc mã vào hàng gấm thêu

*Đoàn Thị Điểm dịch ra song thất lục bát

2.2.2019 Lu Hà

Đoạn Trường Sầu Ly

cảm xúc thơ Đặng Trần Côn bài 7

Nghĩa tình bao kiếp phiêu diêu

Kiếp này lại nối thêm nhiều kiếp sau

Dù cho cây cỏ nát nhàu

Đá vàng ta vẫn giữ màu thủy chung

Đan Siêu thương cảm vô cùng

Bạc đầu chi để não nùng phấn son

Vườn nhà chim hót véo von

Thiếp chàng tươi trẻ nước non muôn vàn

Theo chàng như bóng mây ngàn

Đi đâu thiếp cũng nồng nàn thiết tha

Lên lầu cùng ngắm trăng ngà

Mọi bề trung hiếu mẹ cha an lòng

Tiếc rằng vó ngựa long đong

Thuyền Vu tắm máu lại mong tai thù

Nhục Chi thảm cảnh âm u

Tý dân ngả ấy thiên thu ưu phiền

Siêu Sùng, Ngụy Phổ sầu miên

Mẫu đơn vàng tía thay phiên úa màu

Công danh huân tước chen nhau

Chữ đồng bia đá trước sau mấy hồi

Thê phong ấm tử đền bồi

Ấn vàng mũ áo ghế ngồi cao sang

Lạc Dương hổ thẹn bẽ bàng

Lao nhao một lũ kém chàng một khi

Trướng hoa mai trúc đền nghì

Xin chàng cởi giáp nhâm nhi chén tình

Mong sao mình lại thấy mình

Đốt lò hương nguyện thần linh cảm sầu

Dòm song chênh chếch bóng câu

Gối loan thấm ướt từng câu nghẹn ngào

Mạch tương thơ lại tuôn trào

Cùng chàng đổi ấm duyên đào đòi phen

Sông xưa vẩn đục đánh phèn

Trong veo suối mát hoa chen nhụy vàng

Aí ân cho bõ thiếp chàng

Bao năm xa cách hoài lang mộng tàn

Rượu khà oanh yến chứa chan

Loan bồng phượng bế nồng nàn hơn xưa

Dây uyên thánh thót hay chưa

Phím loan dìu dặt nhặt thưa canh trường.

*Đoàn Thị Điểm dịch ra song thất lục bát

2.2.2019 Lu Hà

Đoạn Trường Sầu Ly

cảm xúc thơ Đặng Trần Côn bài 8

Ba trăm năm lại vấn vương

Oan khiên thiếu phụ tuyết sương vô thường

Có người ngâm khúc đoạn trường

Sầu ly ai oán thê lương não nùng

Nỗi niềm chinh phụ hãi hùng

Rừng sâu núi thẳm rợn rùng chinh nhân

Chinh phu gió Sở mây Tần

Thương người vợ trẻ bần thần nhớ nhung

Đường xa heo hút mịt mùng

Phong ba bão tố chập chùng biển khơi

Tần ngần chẳng nói nên lời

Tri ân nghệ sĩ cuối trời mây bay

Giai nhân tài tử đắm say

Thơ ca tiếng Việt càng day dứt tình

Ngàn sao lấp lánh hành tinh

Vầng trăng sáng tỏ sân đình làng ta

Cuốc kêu khắc khoải chiều tà

Quê hương thầm gọi Hằng Nga mộng hồn

Vuốt ve cành trúc gió hôn

Sâm thương đôi ngả đuổi dồn đông tây

Nửa đêm chén rượu ngất ngây

Non thần đỉnh giáp vui vầy dở dang

Cầm tay bịn rịn thiếp chàng

Ngựa pha sương tuyết mơ màng công danh

Bắc Nam ngăn cách sông Gianh

Hai nhà Trịnh Nguyễn tranh giành đất đai

Chuyện Tàu  dã sử bi ai

Đặng Trần Côn, viết tuyền đài khổ đau

Bà Đoàn Thị Điểm theo sau

Diễn nôm để lại nhuốm màu khói hương

Nghìn năm bia đá tang thương

Một rừng xương cốt biên cương thét gào

Tiếng thơ nức nở nghẹn ngào

Mủi lòng cát sĩ ứa trào lệ rơi!

Bút hoa để lại cho đời

Miệt mài bình giảng trọn lời nước non

Cung đàn dìu dặt véo von

Năm canh vò võ héo hon tấc lòng

Ngược xuôi chinh chiến long đong

Chắp tay thiếp lại cầu mong chàng về

Đất trời nhỏ lệ dãi dề

Mưa sa ngọn cỏ sơn khê núi rừng

Đợi hoài phố xá tưng bừng

Khải hoàn khúc hát rượu mừng chiến công ?

*Đoàn Thị Điểm dịch ra song thất lục bát

10.11.2019 Lu Hà