Truyện Tình Hai Họ Dương Hà
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 24
“Chùa Linh Diệu chuông vàng khánh bạc
Suối chim ca khúc nhạc thái hòa
Sương mây đạo sĩ nhạt nhòa
Tóc râu trắng xóa đuốc hoa xa gần
Lý Tri Niên ân cần giải thích
Động Phong Đình tĩnh mịch giao bôi
Chư tiên yến hội mấy hồi
Canh ba gà gáy đi rồi còn đâu
Đêm hôm qua bóng câu vó ngựa
Lúc buổi chiều trước cửa động tiên
Có con hạc trắng xuống liền
Mời đào trường thọ hoàng thiên mơ màng
Cả ba người thênh thang dạo gót
Hoa cỏ thơm mật ngọt oanh vàng
Thấy người đồng tử nhẹ nhàng
Áo xanh huyền ảo ngỡ ngàng hương bay
Động chủ vẫn mộng say êm ái
Cùng chư tiên Bột Hải Thần Châu
Ngọc Hoàng Thượng Đế gọi chầu
Bao giờ tỉnh dậy vào hầu Tôn Sư
Xem cảnh vật Dương Từ Hà Mậu
Càng ngẩn ngơ cẩm tú thiên nhiên
Kỳ hoa thảo mộc thần tiên
Nhân gian khao khát mọi miền quốc gia
Nền chùa cao khắc bia tạc chữ
Thếp son vàng sĩ tử văn nhân
Hoành phi câu đối tần ngần
Luật đường tao nhã theo vần đại khoa
Lý Thái Bạch tài hoa Đỗ Phủ
Nghìn năm sau thơ phú xôn xao
Giai nhân mạc khách thanh tao
Bàn dân thiên hạ dạt dào cảnh tiên“
Lý Thái Bạch người đời thường gọi là Lý Bạch hiệu Thanh
Liên cư sĩ. Suốt cuộc đời của mình, ông được coi là một thiên tài về thơ ca, mở
ra một giai đoạn hưng thịnh của thơ Đường. Ông cùng người bạn Đỗ Phủ trở thành
hai biểu tượng thi văn lỗi lạc không chỉ trong phạm vi nhà Đường, mà còn trong
toàn bộ lịch sử Trung Hoa, thậm chí toàn bộ khu vực Đông Á. Do sự lỗi lạc của
mình, ông được hậu bối tôn làm thi tiên hay thi hiệp . Giới thi nhân bấy giờ
thì rất kính nể tài uống rượu làm thơ bẩm sinh, nên gọi Lý Bạch là Tửu Tiên hay
Trích Tiên Nhân.
Cuộc đời của ông đi vào truyền thuyết, với phong cách uống
rượu hiếm có, những truyện ngụ ngôn và truyền thuyết về tinh thần trượng nghĩa,
cũng như điển tích nổi tiếng về việc ông đã chết đuối khi nhảy khỏi thuyền để bắt
cái bóng phản chiếu của mặt trăng.
Tương truyền lúc ông sắp sinh, bà mẹ nằm mộng thấy sao Trường
Canh, vì sao này có tên là Thái Bạch nên đặt tên con là Bạch. Lý Bạch suốt thời
thơ ấu được mẹ dạy cho chữ Tây Vực, cha dạy cho Kinh Thi, Kinh Thư, đến 10 tuổi
đã thông thạo và thích làm thơ
Theo giáo lý đạo Cao Đài hay Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, Lý Bạch
là danh xưng trong một kiếp xuống trần của Thái Bạch Kim Tinh, mượn kiếp này của
ngài để tôn thờ một quyền năng thiêng liêng cao trọng với danh hiệu Lý đại tiên
kiêm giáo tông đại đạo tam kỳ phổ độ nên c ó những câu thơ:
-"Vâng lịnh Ngọc Hoàng nay xuống thế,
Tam Kỳ độ rỗi các nguyên nhân"
Hay là:
-"Tinh quân thọ sắc thuở Phong Thần.
Cho đến Đường triều mới biến thân.
Thái Bạch Kim Tinh đang trị thế,
Trường canh trích tử đến thăm trần."
Đỗ Phủ xuất thân
trong một gia đình quý tộc, tự cho là dòng dõi vua Nghiêu đã sa sút. Mẹ Đỗ Phủ
mất sớm sau khi sinh ông, và được người thím nuôi một thời gian. Anh trai ông
cũng mất sớm, riêng có ba em trai và một em gái khác mẹ, thường được nhắc đến
trong thơ.
Vì là con trai của một học giả, quan lại bậc thấp, thời trẻ
ông được tiếp thu nền giáo dục truyền thống để lúc trưởng thành có thể ra làm
quan nên học thuộc lòng các tác phẩm triết học kinh điển Khổng giáo, lịch sử và
thi ca.
Cùng năm ấy ông đi tới Trường An để dự thi nhưng bất ngờ bị
đánh hỏng, việc này đã gây ra chỉ trích trong nhiều thế kỷ tiếp sau. Có lẽ ông
đã trượt bởi vì cách hành văn thời ấy quá rắc rối và tối nghĩa, nhưng có ý kiến
khác lại cho rằng ông trượt vì đã không tìm kiếm được các mối quan hệ ở kinh
đô. Sau kì thi này ông tiếp tục đi du lịch quanh vùng Sơn Đông và Hà Bắc.
Khi cha của Đỗ Phủ qua đời. Theo cấp bậc của cha, Đỗ Phủ
có thể được phép nhận một chức quan dân sự, nhưng ông đã dành ưu đãi này cho một
người em khác mẹ. Bốn năm sau đó ông sống ở vùng Lạc Dương, thực hiện các bổn
phận gia đình.
Ông gặp Lý Bạch lần
đầu tiên, và giữa hai nhà thơ đã nảy sinh một tình bạn vong niên: Đỗ Phủ còn trẻ
tuổi, trong khi Lý Bạch đã nổi tiếng trên văn đàn. Hai ông đã viết nhiều bài
thơ về nhau. Các văn văn sĩ đương thời và hậu bối thường ca ngợi Lý Bạch thuộc
trường phái thơ tiên, Đỗ Phủ thơ thánh còn có cả phái thơ quỷ tiêu biểu là Lý Hạ
tự Trường Cát hiệu Lũng Tây Trường Cát hay Bàng Mi Thư Khách, là một nhà thơ nổi
tiếng thời Thịnh Đường.
Cùng với Thi Thánh Đỗ Phủ, Thi Tiên Lý Bạch, Thi Phật
Vương Duy, Lý Hạ được mệnh danh là Thi Quỷ mà thiên cơ khéo sắp đặt cho bốn
thiên tài Phật Tiên Thánh Quỷ cùng hội tụ trong một thời đại cực thịnh của thi
ca Trung Hoa - Đường thi.
“Lý Trí Niên đứng bên Đồng Tử
Mời Dương Từ Hà Mậu vào chào
Tôn Sư thức dậy khi nào
Khói trà ngào ngạt hiên đào ngâm thơ
Đã bấy lâu bơ vơ đạo hạnh
Mơ mộng hoài ân trạch tìm đâu?
Dần dà mưa móc thấm sâu
Đất lành chim đậu mái đầu bạc phơ
Biết bao kẻ nhuốc nhơ phản quốc
Tham miếng ăn nhận giặc làm cha
Đông tây nam bắc gần xa
Ki tô Phật giáo hay là Nho gia?
Lũ vô thần trau tria bá đạo
Lập đạo riêng ngơ ngáo phụng thờ
Hội đoàn chân rết mịt mờ
Tôn vinh thủ lãnh hững hờ giang san
Cả ba người chứa chan dòng lệ
Lẽ chánh tà kể lể nguồn cơn
Nghe đâu gió thoảng từng cơn
Hồn ma oan trái chập chờn bóng mây
Vội chắp tay lạy thầy Đạo Sĩ
Lý Hà Dương tri kỷ tri âm
Khác chi cốt nhục tình thâm
Mỗi người mỗi đạo rì rầm trúc mai!“
Như vậy Dương Từ đến núi tiên từ cửa Phật, Hà Mậu từ thánh
đường của Chúa Jeus còn Lý Trí Niên là một đạo sĩ thuần thành. Ba người đã kết
nghĩa huynh đệ tình cảm thân thiết chẳng khác gì Lưu Bi, Quan Vân Trường và
Trương Phi vậy.
Truyện Tình Hai Họ Dương Hà
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 25
“Mang hoài bão khứ lai nhân loại
Tình yêu thương bác ái tự do
Bát cơm manh áo khỏi lo
Biển lòng thăm thẳm đo dò nông sâu
Một đạo sĩ tóc râu bạc trắng
Da hồng hào trai tráng kém chi
Nội công thâm hậu ai bì
Tinh anh thần thái uy nghi vô cùng
Dắt nhau đến ngại ngùng quỳ lạy
Lý trí Niên thày dạy đôi điều
Dương Từ Hà Mậu cùng kêu
Chúng con ngu dại sớm chiều vẩn vơ
Lão tiền bối thiên cơ định mệnh
Kẻ mê đồ tấp tểnh đến đây
Gia tô Phật giáo sa lầy
Sa châu giàn dụa giãi bày thở than
Hà Mậu dám hỏi han pháp thuật
Đạo Gia tô chật vật bấy lâu
Nắng mưa sấm chớp trên đầu
Năm đời ngoan ngoãn đĩa dầu hư hao
Còn Dương Từ lao đao Phật giáo
Vẫn hoài nghi học gạo nam mô
Khói hương bay hết cơ đồ
Vợ con xa cách hư vô hão huyền
Chẳng coi trọng bạc tiền vật chất
Giáo hóa khen chân thật lòng người
Thiên đàng mộng ước thảnh thơi
Kề bên Đức Chúa với nơi niết bàn
Thôi bỏ quách Hòa Lan Phật giáo
Tất đạt Đa lầm lạc phương tây
Xuất hồn cùng với gió mây
Cùng ta thăm viếng vui vầy đêm nay
Chốn thiên đình heo may gió thổi
Xuống thủy cung trảy hội cá tôm
Giao đài nguyệt bạch sao hôm
Ngân Hà tắm mát hạc ôm lưng trần
Xác để lại tấm thân trần tục
Phép thần thông trống thúc canh ba
Bình minh xao xác tiếng gà
Hồn người trở lại ngân nga chay đàn
Hai ngươi đủ gian nan vất vả
Chẳng quản chi vàng đá phôi pha
Bấy lâu ngán cõi ta bà
Vô thần khiêu khích quỷ ma đuổi dồn
Hãy đến trước đài môn chờ đợi
Lý trí Niên cùng với thánh nhân
Sửa sang vị thuốc đan thần
Quang vinh Linh Diệu muôn dân thiên hà “
Tại chùa Linh Diệu thuộc trường phái tu tiên, vị đạo trưởng
đã khuyên Dương Từ và Hà Mậu bỏ quách đạo Thiên Chúa và Phật Giáo đi để làm đạo
sĩ. Trong giây phút yếu lòng Dương Từ và Hà Mậu cũng chấp thuận để được học
cách tu luyện trường sinh bất tử, để được ăn hay uống kim đan, hoặc được thôi
miên để hồn chu du thiên hạ lên trời xuống âm phủ. Kim đan theo tôi thời đó các
đạo sĩ đã biết dùng hóa chất là loại thuốc tăng lực như bây giờ trong các cuộc
thi thể thao vẫn bị lạm dụng để lấy thành tích mà thôi. Về lâu về dài rất hại
cho sức khỏe.
15.3.2020 Lu Hà
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét