“Video 6” phần 1
“Lòng xao xuyến anh tài nữ sắc
Nổi cờ lên ngơ ngác nhìn nhau
Thẹn thùng kẻ trước người sau
Lần khân chẳng tiện trời mau tối dần…
Kiều vương vấn bần thần lui gót
Nỗi sầu tư thánh thót hiên nhà
Mưa phùn trắng cả ngân ngà
Ngàn sao le lói sa đà áng mây“
Cụ Nguyễn Du là một cao thủ tả tình bằng
thơ lục bát. Kiều gặp Kim Trọng đúng là một tiếng sét ái tình. Tôi thì nổi cờ
lên ngơ ngác nhìn nhau, cụ Nguyễn Du thì tình trong như đã mặt ngoài còn e. Cái
đó thuộc về bản năng sinh lý của con người, trai chưa vợ gái chưa chồng. Cả hai
đều dồi dào sinh lực sức khỏe, tràn trề nhựa sống. Kiều và Kim Trọng được nuôi
dạy lớn khôn theo khuân mẫu của con nhà nho giáo, nam nữ thụ thụ bất thân, lề
thói khe khắt chỉ một cái cầm tay thôi cũng là một vấn đề của xã hội thời bấy
giờ theo lễ nghi xưa, ý là nói nam nữ không được trực tiếp trao đồ vật gì đó
cho nhau. Ngày nay, không ít người cảm thấy một chuyện lạ không thể tưởng tượng
được.
Chuyện kể thời xuân thu chiến quốc Ngũ Tử
Tư người nước Sở chạy chốn sang nước Ngô, khi vượt qua sông gặp một người con
gái thấy chàng nằm đói lả mà thương cảm, mở bọc lấy ra một nắm cơm đưa cho
chàng. Ngũ Tử Tư cám ơn, sau này có cơ hội gặp lại sẽ báo đáp, nhưng khi chàng
vừa đi khỏi ngoảnh lại thấy người con gái đó nhảy xuống sông để thủ tiết với
chàng, tự coi mình là vợ chưa cưới của Ngũ Tử Tư. Chả thế mà những cái đầu hủ
nho họ sôi sục lên khi đọc Truyện Kiều, họ cho Truyện Kiều là một thứ dâm thư độc
hại. Hai thái độ đối kháng về Truyện Kiều đã xảy ra kể từ khi tác phẩm ra đời
ngót 200 năm nay. Đó là say mê ngưỡng mộ đến cực độ và mạ lỵ chửi bới cũng hết
lời. Dưới con mắt của các ông cựu nho như Ngô Đức Kế, Huỳnh Thúc Kháng... thì
Truyện Kiều chỉ là một dâm thư. Huỳnh Thúc Kháng viết: "Nói cho đúng ra
Truyện Kiều chỉ là một dâm thư, rõ ràng không có ích gì mà có hại”. Ông Huỳnh Thúc Kháng còn làm bài thơ thất ngôn
bát cú lăng mạ xỉ nhục cụ Nguyễn Du.
Người Việt chịu ảnh hưởng cái anh Khổng
Nho bên Tàu quá nặng giống như người theo đạo Hồi bắt phụ nữ ra đường phải chùm
khăn kín mít, chỉ đủ để hai con mắt nhìn thấy đường đi. Một người đàn ông có
quyền lấy 10 vợ, càng nhiều càng tốt. Khổng Tử dạy rằng: Tại gia tòng phụ, ký
giá tòng phu, phu tử tòng tử. Trong khi đó họ Khổng lại im de không phăn đối một
ông Vua ngoài hoàng hậu quí phi ra còn
có hàng ngàn cung tần cung nữ.Chính vì u mê như vậy dân gian đã có câu:
“Đàn ông chớ kể Phan Trần
Đàn
bà chớ kể Thúy Vân Thúy Kiều”.
Cụ Nguyễn Du là một nhà tư tưởng tiến bộ
kiệt suất vượt trước thời đại cổ hủ lạc hậu triền miên trong lĩnh vực thơ ca
văn hóa tinh thần.
“Người quốc sắc, kẻ thiên tài,
Tình trong như đã, mặt ngoài còn e.
Chập chờn cơn tỉnh cơn mê.
Rốn ngồi chẳng tiện, dứt về chỉn khôn”
Bóng tà như giục cơn buồn,
Khách đà lên ngựa, người còn nghé theo.
Dưới cầu nước chảy trong veo,
Bên cầu tơ liễu bóng chiều thướt tha.
Còn tôi may mắn sinh ra vào thế kỷ tự do
bình đẳng yêu thương bác ái. Nên tôi tả cuộc hội ngộ của cặp thanh mai trúc mã,
uyên ương Thúy Kiều và Kim Trọng. Buổi chiều gặp nhau và khi về nhà Kiều đã
tương tư nhớ nhung hình bóng chàng Kim, bâng khuâng ngơ ngẩn bên án thư… Trong
khoảng khắc đó thì hồn nàng Đạm Tiên xuất hiện
“Màn đêm xuống hàng cây ẻo lả
Ánh trăng mờ vàng đá phôi phai
Phù du trong cõi trần ai
Âm dương cách trở dấu hài cỏ may
Gặp chi để đắng cay nhân thế
Mối tơ lòng nhập thể vào ta
Dòm song chênh chếch gương nga
Thoắt đâu ẩn hiện ngọc ngà thanh tân
Có một ả pha thân sương tuyết
Nét dịu dàng da diết làm sao
Thướt tha yểu điệu liễu đào
Cúi đầu e lệ dạt dào ghé thăm
Tự giới thiệu tơ tằm ong bướm
Chị em từng thấm đượm hương hoa
Xôn xao anh yến nhạt nhòa
Thuyền quyên diễm lệ đôi tòa thiên hương
Tài Mệnh Tương Đố
“Video 6“ phần 2
“Bởi thanh khí trên đường tảo mộ
Tiết thanh minh hội ngộ tìm nhau
Hồng trần son phấn nhạt màu
Bể dâu nếm trải vàng thau tủi hờn
Bao năm tháng cô đơn buồn tẻ
Nhang khói thèm ở mé tây thiên
Đoạn trường trong sổ có tên
Dâng trình hội chủ cùng thuyền ca nhi
Âu cũng bởi chim di xứ lạ
Khách má hồng chung chạ phòng the
Lạc loài chẳng dám nhắn nhe
Còn ai thân thiết bạn bè ỉ ôi
Đời ruồng bỏ buông xuôi kiếp phận
Chị em mình lận đận khổ đau
Tiền Đường ta lại gặp nhau
Giải trừ nghiệp chướng ngày sau đền bù
Nương cửa Phật thâm thù oan ức
Mượn câu thần mười khúc thi ngâm
Khác chi cẩm tú khai tâm
Văn chương đài các xứng tầm nho gia
Treo giải nhất khắc bia để lại
Thiên thu còn dầu dãi mưa sa
Trầm lâm trong cõi người ta
Bờ mê bến giác quan hà bể dâu
Kiều tỉnh giấc đĩa dầu khô cạn
Dòm song thưa ngao ngán xót xa
Dõi trông gà gáy canh ba
Hương tàn đeo đẳng vào ra hãi hùng…!“
Cả đoạn thơ này hoàn toàn viết theo lối
tả siêu hình, do trí trưởng tượng mà ra. Hai ả thuyền quyên tài hoa làm thơ xướng
họa thật là ăn ý tâm đắc vô cùng. Tôi và cụ Nguyễn Du đã mượn lời nàng Đạm Tiên
làm điềm báo trước cho cuộc đời gian truân chìm nổi của nàng Kiều mà gọi là kiếp
đoạn trường. Họ cũng nhắn nhủ cho nhau hẹn gặp lại ở sông Tiền Đường. Chỉ là mộng
mị thôi mà Kiều cảm thấy lo ngại khinh
hoàng cho tương lai của mình. Câu thơ dễ hiểu không có điển tích lạ, nên tôi kết
thúc bài bình giảng .
Đạm Tiên đã coi Kiều là bậc đàn chị
trong nghề kỹ nữ ca nhi. Nên gọi là hội chủ, văn chương của Kiều cũng uyên bác
hơn Đạm Tiên một bậc.
19.11.2019 Lu Hà
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét