Thứ Tư, 14 tháng 10, 2020

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 212

 


Y Đức Hai Họ Mộng Bào

cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 38

 

“Sách y học nhân tri bách bộ

Gía gương hình theo đó kê toa

Ngư khen như gấm thêu hoa

Nhớ lời Đạo Dẫn dạy ta rành rành

 

Nguồn cội ấy sáng danh trời đất

Phải dựa theo vẽ thật giống ta

Đại huynh giảng lại rõ ra

Máy trời trọn lọc trong ba hình người

 

Từ cổ kim bao đời truyền thụ

Mười can sinh chi hóa mười hai

Nội kinh luận ngữ chẳng sai

Âm dương tứ đại muôn loài hữu sinh

 

Dần ứng phổi thơ minh đường đó

Ruột già kia với mão đứng nhìn

Dạ dày lại ứng với thìn

Cho hay lá lách tỵ gìn giữ cho

 

Mùi ruột non tim dò đường ngọ

Bọng đái thân thận dậu màng tim

Tuất đừng mải miết đi tìm

Tam tiêu ứng hợi cánh chim hải hồ

 

Tý với mật sửu vô gan đó

Âm với dương thân có trẻ già

Ngũ hành tuần tự phân chía

Mười hai kinh lạc trau tria góp phần

 

Nhiều khoa thuốc thế nhân liệu tính

Tiều chưa rành minh định ra sao?

Dẫn từng chỉ bảo khi nào

Sơ qua mấy vị hư hao tháng ngày

 

Học phải hành xưa nay kinh nghiệm

Đường Nhập Môn màu nhiệm sách thày

Kỳ Nhân Sư, vốn thẳng ngay

Biết bao tinh túy hàng ngày truyền cho

 

Đường dẫn kinh cần lo thang thuốc

Cân từng ly mà bốc cho tường

Bàng quan kinh túc thái dương

Thuận theo kinh thủ tiểu trường đọc tên

 

Đường cao bản dẫn lên khương hoạt

Hoàng bá thì phải thoát chớ lầm

Đừng quên kinh ấy thiếu âm

Hợp thành túc thận thủ tâm hai phần

 

Trong hoàng bá tế tân tri mẫu

Khương hoạt coi thận dẫu đã chuyên

Thiếu dương kinh hỏa biểu truyền

Túc thành phủ đảm nối liền tam tiêu

 

Vị xuyên kung là điều ghi nhớ

Với sài hồ để trợ thanh bì

Trị tiêu xuống dắt một khi

Nhờ chàng túc quyết tới thì âm can

 

Hai đàng kinh gian nan môn hỏa

Thủ mệnh kia chuyển hóa thanh bì

Sài hồ rễ thoát kinh đi

Xuyên khung y lý nhâm nhi một đường.“

 

 

 

Y Đức Hai Họ Mộng Bào

cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 39

 

“Kinh thủ đại đồ trường ăn chứa

Dương minh hương vị ứá cát căn

Thăng ma bạch chỉ dâng tràn

Thạch cao lên xuống dịch toan dẫn truyền

 

Thái âm kinh dĩ nhiên thủ phế

Túc tỳ kia hai thể đường y

Thăng ma bạch thược vào tỳ

Thung đi cát cánh vân vy phế đình

 

Vào bạch chỉ dẫn kinh các vị

Nhận trong ngoài chứng chỉ khỏi lầm

Ba dương rồi lại ba âm

Sáu kinh dón lại chứng nhầm thì sao?

 

Nhập Môn bệnh mới vào cảm cúm

Sáu kinh kia co cụm rõ ràng

Thái dương nóng huyết mê sàng

Cứng đơ xương sống đau ngang ống quần

 

Thiếu dương cũng phân vân nóng lạnh

Phải coi chừng từ nách xuống hông

Tai ù miệng đắng biết không?

Dương minh khát cổ hơi nồng miệng hôi

 

Mắt sưng tấy ôi thôi mũi đỏ

Táo bón ngồi nhăn nhó khó tiêu

Chẳng nằm từ sáng tới chiều

Nhấp nha nhấp nhổm liêu xiêu hãn dầm

 

Thấy nước vàng da ngâm ban mọc

Vào ra càng khó nhọc đôi chân

Thiếu âm họng lưỡi khô khan

Rên la khát nước góc màn nằm co

 

Quyết âm càng hung no gân giật

Dái thụt vào bần bật lưỡi cong

Nhăn nheo âm hộ co vòng

Thái âm đau bụng lưng còng gối ôm

 

Không ỉa được chồm hôm nhà xí

Rách hậu môn tắc bí vô cùng

Tái xanh thảm hại não nùng

Ban ngày mê ngủ hãi hùng Phong Đô

 

Để lâu ngày dồn xô đủ dạng

Đường truyền kinh, phủ tạng chẳng tinh

Mang câu “ dẫn khẩu nhập đình “

Làm sao tránh khỏi bệnh tình phát to

 

Thoát sao khỏi vòng vo y học

Bậc đại phu biết trước chăm lo

Học y muốn khỏi tội to

Lâm sàng triệu chứng phải dò căn nguyên

 

Viết lời ca thày truyền bí quyết

Kỳ Nhân Sư khẩn thiết yêu cầu

Ta xin đọc lại từ đầu

Sẵn đây giấy mực từng câu chép vào

 

Trong ngoài hợp làm sao chứng tỏ

Lẽ hằng nhiên thấu rõ đổi dời

Theo niên năm vận tiết trời

Ứng cùng sáu khí ở người mà ra.“

 

 

 

 

Y Đức Hai Họ Mộng Bào

cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 40

 

“Có bốn mùa ngày qua tháng lại

Trong một năm quan tái giang san

Tránh sao cảm lạnh thương hàn

Hoành hành dịch cúm lan tràn đó đây

 

Cũng lắm kẻ còn gây dịch bệnh

Lợi ích riêng toan tính tà quyền

Mưu đồ hủy diệt thiên nhiên

Bán hồn cho quỷ đảo điên nhân loài

 

Khí nào hơn nguôi ngoai trăm nỗi

Lạị vẽ bùa tội lỗi đua nhau

Thương thiên hại lý khổ đau

Ngũ hành xung khắc bạc màu tang thương

 

Biết bao cảnh thê lương ảm đạm

Bệnh nội thương ngoại cảm khí trời

Ngoài tiêu trong bản chơi vơi

Lần vào sáu phủ mạng người mong manh

 

Trong năm tạng ngũ hành chi phối

Phải phòng ngừa lạc lối tinh thần

Toàn thân co rật bất an

Phải chăng bởi chứng thương hàn thì sao?

 

Ta cũng biết tạng nào mạch thể

Từ tâm can tỳ phế thận danh

Tử sinh xung khắc năm hành

Gỉa như tâm hỏa sao đành bỏ qua

 

Cũng tùy theo từng mùa khí tượng

Bệnh nảy sinh theo hướng hỏa tà

Xem ra trong cõi người ta

Phải chăng thận thủy đắm sa lăng loàn

 

Hai tạng ấy mà bàn tận gốc

Thổ tỳ kim phế mộc chi can

Ai hay từ đệ nhất quan

Chứng nào tật ấy thương hàn gây ra

 

Không hiểu biết cho là quỷ ám

Bệnh nội tâm lại cảm trúng thương

Sách ghi chữ “trúng” chữ “thương”

Cho hay tà độc khí thường nhiễu nhương

 

Cơn mưa gió bất thường u uất

Hơi độc bay cảnh thật thê lương

Núi đầm khe suối ruộng nương

Bản làng xơ xác chán chường heo may

 

Bệnh phong thấp tới nay nhân thế

Thở khò khè thân thể lừ đừ

Gật gà buồn ngủ ậm ừ

Mạch phù uể oải đau nhừ chân tay

 

Bệnh ôn độc nổi ngay như gấm

Thân phát vằm lảm nhảm thường xuyên

Nhức đầu nóng sốt liên miên

Mồ hôi như tắm uống liền thần sa

 

Ngư nghĩ bụng thật là cay đắng

Dưới vòm trời  bệnh trạng khác nhau

Sư huynh cửa đạo đã lâu

Mấy tầng nhà kín buồng sâu tận tường.“

 

Ba bài thơ liên tiếp 38, 39, 40 trên tôi cho vào phần bình giảng thơ diễn ngâm số 212. Nếu giải thích từng câu thì miên man vô cùng tận. Tôi chỉ giải thích các điển tích, các nhân vật danh y có tên tuổi để giúp các bạn hiểu về ý nghĩa bài thơ khi nghe Thu Hà diễn ngâm. Mấy năm nay Thu Hà rất nhiệt tình ngâm thơ của tôi và các bạn thi nhân khác. Nhưng một bầy người dã thú, vô thần, vô đức đã tấn công phá hoại mất tài khoản Youtube của Thu Hà. Thu Hà đành phải ngâm trực tiếp trên Facebook, mới đây rất may mắn Thu Hà lại tạo ra một tài khoản Youtube mới.

 

29.4.2020 Lu Hà

 

 

 

 

 

 

 

 



Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét